Een goed gespaakt wiel is essentieel voor een soepele rit, duurzaamheid en optimale prestaties. Te lage spaakspanning kan leiden tot een slap wiel en spaakbreuken, terwijl te hoge spanning de velg kan beschadigen. Maar hoe bepaal je de juiste spaakspanning? In deze blog leggen we het stap voor stap uit.
---
Waarom is de juiste spaakspanning belangrijk?
De juiste spaakspanning zorgt voor:
✅ Een sterk en stabiel wiel
✅ Gelijkmatige krachtverdeling over de spaken
✅ Minder kans op spaakbreuken en velgschade
✅ Betere rijprestaties en comfort
Bij een te lage spanning kunnen spaken losraken en kan het wiel zijwaarts bewegen. Een te hoge spanning kan leiden tot scheuren in de velg of het knappen van spaken onder belasting.
---
Controleer de aanbevolen spaakspanning
Elke wielset en velg heeft een aanbevolen spaakspanning, vaak uitgedrukt in **Newton per vierkante millimeter (N/mm²) of kilogramkracht (kgf)**. Je vindt deze waarde meestal in de specificaties van de fabrikant.
Als richtlijn:
- Racefietswielen: 100-130 kgf (voor niet-aandrijfzijde vaak iets lager)
- MTB-wielen: 110-130 kgf
-Gravelwielen: 100-120 kgf
- Voorwiel (schijfrem): 100-120 kgf
- Achterwiel (aandrijfzijde): 120-130 kgf
---
Gebruik een spaakspanningsmeter
Een spaakspanningsmeter (zoals Park Tool TM-1 of DT Swiss Tensio) meet de kracht op de spaak. Dit helpt om de spanning consistent af te stellen.
Hoe gebruik je een spaakspanningsmeter?
1. Plaats de meter op de spaak en lees de waarde af.
2. Vergelijk met de tabel van de fabrikant om de spanning in kgf te bepalen.
3. Meet op meerdere punten rondom het wiel om te zien of de spanning gelijkmatig verdeeld is.
---
De spanning aanpassen
- Te lage spanning? Draai de spaaknippel met kleine kwartslagen iets aan.
- Te hoge spanning? Draai de spaaknippel iets losser met kleine kwartslagen
Gebruik een speciale spaaksleutel en werk systematisch, bijvoorbeeld in sterpatroon, om spanningsverschillen te minimaliseren.
---
Controleer de spaakbalans
Een goed wiel heeft gelijke spanning op alle spaken van dezelfde kant van het wiel. Een te grote variatie kan leiden tot een onstabiel wiel.
Controleer de volgende punten:
✔️ Radiale afwijking (hoogteslag) → Spanning te ongelijk verdeeld?
✔️ Laterale afwijking (zijslagen) → Te grote spanning aan één kant?
✔️ Torsie (twisting van de spaken) → Zorg ervoor dat spaken niet verdraaid raken bij het aandraaien.
---
Laat het wiel ‘zetten’ en hercontroleer
Nadat je de spanning hebt aangepast:
🔹 Druk stevig op de spaken en velg om het wiel te laten ‘zetten’.
🔹 Controleer nogmaals de spanning en pas zo nodig aan.
🔹 Test het wiel tijdens een korte rit en controleer na een paar ritten of de spanning stabiel blijft.
---
Conclusie
Het bepalen van de juiste spaakspanning is essentieel voor een sterk en betrouwbaar wiel. Met een spaakspanningsmeter en een systematische aanpak zorg je ervoor dat je wielen optimaal presteren en langer meegaan. Bij Etappe Cycling gebruik ik uiteraard ook een spanningsmeter en kan wielen afleveren met een spaakspanningsrapport 🚴♂️🔧
Comments